zaterdag 19 augustus 2017

ROOMBOTER


Roomboter gezond

Beste lezer,

De afgelopen week stond in de krant dat roomboter door schaarste steeds duurder wordt. De reden hiervoor blijkt dat consumenten margarines links laten liggen en massaal kiezen voor roomboter. Unilever wil zelfs de margarine-tak van de hand doen. Goed nieuws dat steeds meer mensen kiezen voor een puur en onbewerkt product als roomboter, maar wat is er eigenlijk nu zo gezond aan?
Boter is de room die bovenop de melk drijft. Het gaat hierbij om het melkvet. Alle boter is dus eigenlijk roomboter, er is geen verschil tussen. Boter is in ons land een beschermde titel, daarom heet pindakaas in Nederland pindakaas en niet 'pindaboter' zoals in bijna alle andere landen (bijv. Engels peanutbutter).
Vitamine K2
Roomboter bevat de in vet oplosbare vitamines, zoals A, D, E en K2. Vooral vitamine K2 kan veel voor onze gezondheid betekenen. Zo kan deze vitamine hart- en vaatziektes, kanker en botontkalking tegengaan (123). Een belangrijke opmerking is wel dat vooral roomboter van grasgevoerde (biologische) koeien meer vitamine K2 bevat dan reguliere boter (4).
Het voedingscentrum
Roomboter wordt door het voedingscentrum verguisd omdat het verzadigd vet bevat. Het Voedingscentrum vergeet alleen dat margarine (waar ze zo fan van zijn), ook nog best watverzadigd vet bevat en dat het vet in roomboter voor zeker 25% uit onverzadigde vettenbestaat. Een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek heeft als conclusie dat roomboter een neutraal effect heeft op de gezondheid (5); de onderzoekers snappen dan ook niks van al dat getouwtrek tussen overheidsinstanties, bedrijven en voedingsdeskundigen. Beter is het volgens hen om zaken te promoten die bewezen goed zijn voor de gezondheid, zoals beweging, groenten en fruit.
Boterzuur
Roomboter bestaat voor bijna 4% uit butyraat (of boterzuur). We maken dit ook zelf aan in de dikke darm door vezels van volle granen, groenten en fruit te fermenteren. Het zou kunnen zijn dat volle granen, groenten en fruit onder andere hierom zo gezond zijn. Butyraat kan ontstekingsremmend werken en zo onze gezondheid positief beïnvloeden (6789). Ook bevat boter CLA, dat mogelijk het afvallen kan bespoedigen en de kans op kanker kan verlagen (101112).

Dikmaker?
Laatst, op een verjaardag van een verre vriend, besloot ik om voor de aanwezigen toastjes met kruidenroomboter te smeren. Niemand die het wilde, want van de roomboter zouden ze dik worden. Ondertussen dronken ze wel allerlei suikerrijke vruchtensappen. Het blijkt juist uit studies dat volle zuivel en boter verzadigend werken, waardoor er uiteindelijk minder wordt gegeten en het afvallen wordt bespoedigd (13).
Hart- en vaatzieken?
Roomboter zat lange tijd in het verdomhoekje omdat het ons hart- en vaatziekten zou bezorgen. De meest recente inzichten zijn dat eigenlijk chronische ontstekingen verantwoordelijk zijn voor cardiovasculaire aandoeningen en niet verzadigd vet (14). Wetenschappelijk bewijs voor het feit dat margarine gezonder is blijkt drijfzand omdat er geen goede analyses te vinden zijn (15). Een groot onderzoek toonde aan dat als je boter vervangt door margarine, je cholesterol wel iets omlaag gaat, maar je risico op hart- en vaatziekte gelijk blijft (16). Zo is cholesterol een symptoom en geen oorzaak. Veel mensen die margarine eten, eten ook veel andere zwaar geraffineerde producten die weinig toevoegen aan onze gezondheid. Het blijkt juist dat deze geraffineerde producten krachtiger in staat zijn om hart- en vaatziektes in de hand te werken, dan sommigen beweren van verzadigd vet (17).
Bakken in roomboter?
Veel mensen prijzen roomboter om in te bakken. Daar ben ik zelf weer minder fan van. De eiwitten en lactose kunnen door de hete pan verbranden, waardoor er schadelijke stoffen ontstaan. Om deze reden zou ik eerder in ghee bakken. Ghee is geklaarde roomboter, waardoor er geen eiwitten en lactose meer in zitten. Hierdoor kan ghee heter worden zonder dat het gaat roken. Ghee wordt al vele eeuwen gebruikt in de Ayurvedische keuken. Het leuke is dat een uitgebreid wetenschappelijk rapport ook uitzonderlijk positief is over dit vet (18).
Overdrijven?
Ik kom weleens mensen tegen die zo fan zijn van roomboter, dat er wekelijks meerdere pakjes doorheen gaan. Het brood wordt dan belegd met dikke plakken. Dat raad ik nu ook weer niet aan, omdat te veel van iets goed toch ongezond kan worden. Meer is niet altijd beter. Ik zou roomboter afwisselen met bijvoorbeeld olijfolie, kokosolie en duurzame palmolie.
Niet smeerbaar?
Veel mensen vinden roomboter minder praktisch omdat het zo hard is en daardoor lastig smeerbaar. Gezouten boter kun je prima buiten de koelkast bewaren en dat levert je dus zachte boter op. Je kunt boter ook een half uur van tevoren uit de koelkast halen. Als dit niet lukt omdat je weinig tijd hebt, dan kan je ook altijd nog een kaasschaaf gebruiken om een portie van de roomboter af te halen.
Gezonde week,
Juglen Zwaan
aHealthylife.nl