zaterdag 13 mei 2017

Glutenvrij dieet schadelijk?

14-5-2017

Glutenvrij dieet schadelijk?




Beste lezer,

De afgelopen week stond er in de krant dat het vermijden van gluten slecht kan zijn voor de gezondheid. Het aantal mensen dat kiest voor een glutenvrij dieet stijgt nog altijd. Ook mensen bij wie geen sprake is van een glutenallergie kiezen er vaak voor om glutenvrij te eten. Dit zou volgens het nieuwsbericht zeer ongunstig kunnen zijn voor de gezondheid. Hoe zit dat nu precies?
Ik heb het originele onderzoek erbij gepakt en zag dat het een studie is met een duur van maar liefst 26 jaar met meer dan 100.000 deelnemers. De conclusie is dat gluten het risico op hart- en vaatziekten niet verhoogt, maar dat er wel een risico bestaat dat er minder volle granen gegeten worden. Het vermijden van volkoren granen kan invloed hebben op het cardiovasculaire stelsel.
Dat zit zo: volle granen bevatten vezels. Vezels kunnen bijdragen aan verlaging van de cholesterolspiegel (1). Vezels zorgen er ook voor dat suikers minder snel in de bloedbaan worden opgenomen (2). Een hoge suikerspiegel kan ontstekingen aanjagen aan de vaatwanden, met een verhoogde kans op hart- en vaatziektes als gevolg (3, 4). Om te voorkomen dat de aderen scheuren door deze ontstekingen, maakt het lichaam cholesterol aan als plakmiddel (5, 6). Cholesterol is dus niet de oorzaak van het probleem, maar een gevolg. Het kan ook voorkomen dat geoxideerd cholesterol de vaatwanden beschadigt (7, 8, 9). De oorzaak dat cholesterol oxideert ligt meestal bij een gebrek aan vitamines en actieve plantenstoffen die als antioxidant dienen (10).
Ik vind het erg kort door de bocht om te stellen dat een glutenvrij dieet slecht kan zijn voor het hart. Vaatwandontstekingen en cholesterolproblemen lijken in essentie meer samen te hangen met een overmaat van suikers in combinatie met een tekort aan goede voedingsstoffen, dan aan het al dan niet weglaten van gluten. Daarbij komt dat ook koekjes, snoepjes en gebakjes op basis van tarwe met gluten ongunstig zijn voor de gezondheid van onze aderen. En voor vezels zijn naast tarwe genoeg andere glutenvrije bronnen beschikbaar.
Vorige maand verscheen er in de British Medical Journal een relaas van enkele vooraanstaande experts die zeggen dat cardiovasculaire ziekten voortkomen uit laaggradige ontstekingsziekten (11). De oorzaak van deze toestand is een gebrek aan echte voeding, zoals noten en groenten. Deze zijn rijk aan ontstekingsremmende plantenstoffen en vezels. Volgens de experts moet het nu eens afgelopen zijn met de angst voor verzadigd vet, want dat heeft er niks mee te maken. Artsen richten zich vaak op de cholesterol als risicomarker voor hartziekten, maar beter is om te focussen op goede voeding en meer beweging. De onderzoekers zeggen namelijk dat beweging en onbewerkte voeding laaggradige ontstekingen als sneeuw voor de zon kunnen laten verdwijnen, maar dat daar geen geld mee te verdienen is. Medicijnen zijn nu eenmaal een lucratieve handel.
Volgens de onderzoekers zegt het LDL-cholesterol helemaal niks over het risico op hart- en vaatziekten. Nee, de verhouding tussen het totaal- en HDL-cholesterol is van belang. Deze normaliseert vrijwel altijd wanneer geraffineerde koolhydraten uit het dieet worden verbannen. Dit is wederom een advies waar geen geld mee verdiend kan worden. Door alleen te focussen op LDL-cholesterol, is het voorschrijven van medicijnen opeens geoorloofd. De onderzoekers pleiten ervoor dat deze leugens nu aan het licht komen en dat we kiezen voor volwaardige voeding, aangevuld met voldoende beweging.
Er zijn tal van glutenvrije granen die rijk zijn aan vezels. Voor vezels hebben we niet per se tarwe nodig. Zo bevat haver ongeveer net zoveel vezels als tarwe (12, 13). Haver verlaagt bewezen de cholesterolspiegel in het bloed (14). Zelfs beter dan tarwe (15). Het vermijden van gluten hoeft dus geen enkel probleem te zijn voor onze gezondheid.


Ik denk dat het persoonlijk is of je tegen gluten kan of niet. Hoe dan ook is het van belang om te kiezen voor volwaardige voeding, hiermee ook volwaardige granen. Of je nu kiest voor biologische spelt met gluten of haver zonder gluten, beiden kunnen gezond zijn, zolang het maar niet geraffineerd is.
Ik ben meer een fan van groenten. Groenten bevatten vele malen minder koolhydraten dan granen. Tegelijkertijd zitten er wel veel meer vitamines en actieve plantenstoffen in. Als we kijken naar de nutritionele dichtheid van groenten, dan is die een stuk hoger dan van graan (16). De actieve plantenstoffen werken vaak als antioxidant, die kunnen bijdragen tot verlaging van de cholesterol (17).
Er wordt ons op dit moment een angst aangepraat voor cholesterol. De veilige grens komt steeds lager en lager te liggen. Steeds meer mensen komen hierdoor in aanmerking voor cholesterolverlagende medicatie. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die deze truc doorzien en niet in de marketingmachine trappen. Er zijn ook mensen die doorschieten en ervan overtuigd zijn dat het niet uitmaakt hoe hoog de cholesterolwaardes zijn. 'Hoe hoger, hoe beter' zeggen ze dan. Daar ben ik het niet helemaal mee eens...
Cholesterol is een goede en belangrijke stof in het lichaam. Zo is het een grondstof voor hormonen, een bouwstof van celwanden en de voorloper van vitamine D. Toch kan te veel van iets goeds ook slecht zijn. Een verhoogde cholesterolspiegel vloeit vaak voort uit ontstekingen aan de vaatwanden die de aderen kunnen beschadigen. Wanneer we de ontstekingen aanpakken, normaliseren de cholesterolwaarden (18, 19). Cholesterol is dus niet goed of slecht. Net zoals water. Water is van cruciaal belang, maar een tekort aan water is net zo slecht als een teveel. Enige jaren geleden is er nog iemand overleden door te veel water te drinken (20).
Cholesterol is net als de brandweer. Het is supergoed dat de brandweer er is, maar liever heb je geen brandweerauto met zwaailichten op de stoep voor je huis. Zo is het ook met cholesterol. Het lichaam heeft een reden dat het meer cholesterol aanmaakt, de natuur doet niets voor niks. Vaak is het een indicatie dat er ontstekingen plaatsvinden in het lichaam. Statines werken onder andere door de ontstekingen aan te pakken (21). Uiteindelijk is het niet nodig om bang te zijn voor cholesterol. Volgens recente inzichten (22, 23, 24) blijkt zelfs dat ouderen met een iets hogere cholesterolspiegel meestal gezonder oud worden dan leeftijdsgenoten met een lage cholesterolspiegel....
Omdat cholesterol een complex onderwerp is, hebben we cardioloog Remko Kuipers gevraagd om bij ons een lezing te geven over cholesterol. Hij wil graag zijn kennis met ons delen. Dus als je meer wilt weten over cholesterol, ontstekingen en statines, dan kan ik het zeker aanraden om te komen. Klik hier voor meer informatie.
Gezonde week,
Juglen Zwaan
Bron: ahealthylife.l