Ontvangen per mail

Sambal bij?

Beste lezer,

De afgelopen week rukte de brandweer met spoed uit naar een woning in Rotterdam. Een persoon had het alarmnummer gebeld na ernstige plotselinge ademhalingsproblemen. Een expert op het gebied van gevaarlijke stoffen stelde na uitgebreid onderzoek vast dat de sambal baklucht van de buren zorgde voor de problematiek. Wat is sambal? Zijn pepers gezond? Daarover gaat deze nieuwsbrief.

Sambal wordt gemaakt van bepaalde vruchten van de Capsicum annuum, een nachtschadeplant. De chilipeper is dan ook nauw verwant aan de paprika. In de basis is sambal gemalen chilipeper met zout, maar er zijn vele varianten verkrijgbaar.

Voedingswaarde
Pepers zijn rijk aan vitamine C, B6 en K1. Ook bevatten ze rijkelijk kalium, koper en vele carotenen. Deze carotenen kan het lichaam zelf weer omzetten naar vitamine A. Omdat pepers vaak in kleine hoeveelheden worden gegeten, zal hun bijdrage aan de micronutriëntenstatus in het lichaam gering zijn. Toch kunnen pepers bijdragen aan onze gezondheid. Eén van de verantwoordelijke stoffen is capsaïcine. De kenmerkende hitte-sensatie van pepers wordt veroorzaakt door deze stof.

Capsaïcine
Enkele onderzoeken hebben vastgesteld dat capsaïcine remmend kan werken op ontstekingen (1, 2, 3, 4). Daarbij zou de stof ook tegen maagzweren kunnen beschermen, veroorzaakt door de maagzweer-veroorzakende bacterie H. Pylori (5). Interessant is ook dat capsaïcine ook lokaal op de huid ingezet kan worden, onder meer bij reumatische klachten en artrose (6, 7, 8). Er zijn gels met capsaïcine in de handel. Capsaïcine is ook in staat om de vetverbranding aan te jagen en daarmee het afvallen te bespoedigen (9, 10, 11, 12). Er zijn daarnaast studies die de stof in verband brengen met een gunstige werking op hart- en bloedvaten (13). Door het zweten kan het lichaam zich ontdoen van zware metalen en toxines (14, 15). Wij mensen blijken zelfs de hormoonverstorende stof BPA via het zweet kwijt te kunnen raken (16).

Vreemde vogels?
Capsaïcine kan bij mensen de TRPV1-receptor activeren. Hierdoor krijgt het lichaam het signaal om af te koelen, waardoor een zweet-uitbraak kan volgen. Alle zoogdieren en dus ook mensen hebben deze TRPV1 receptor. Vogels zijn nauwelijks gevoelig voor capsaïcine en kunnen grote hoeveelheden consumeren (17). Hier heeft de natuur over nagedacht, want zo kunnen vogels het zaad van de peperplant verspreiden. Mens en zoogdier (eigenlijk dezelfde soort) zouden met hun tanden de zaden kapot malen. Waarschijnlijk hebben vogels daarom in de natuur de taak om de zaadjes te verspreiden. Bij hen blijven ze namelijk wel heel.

Scovilleschaal
De heetheid van pepers wordt ingedeeld in de schaal van Scoville, uitgedrukt in Scoville Eenheden (SE). Hoe hoger de score, hoe heter. Een paprika scoort op deze schaal 0 en is dus helemaal niet pittig. De gemiddelde sambal oelek scoort 2000. Cayennepeper scoort al gauw tussen de 30.000 en 50.000 en is daarmee al een stuk pittiger. Er bestaan pepers van meer dan een miljoen SE. Deze zijn voor de normale mens niet te eten. De pepperspray die de politie gebruikt heeft een score van 2 tot 5 miljoen. Als een persoon hieraan wordt blootgesteld dan volgen ademhalingsproblemen en extreem tranende ogen. Er kan ook permanente letsel ontstaan door verkeerd gebruik van pepperspray (18, 19). Het is dan ook voor burgers verboden om dit middel in bezit te hebben (20).

Too much
Te veel peper kan ontstekingen, zwelling, roodheid en pijn veroorzaken (21). Als je het niet gewend bent om veel of zeer hete sambal te eten, kan het zorgen voor buikpijn, kramp, diarree en maagpijn (22, 23, 24). Wetenschappers vermoeden dat een overmatige inname van chilipepers ook kanker aan het spijsverteringskanaal kan aanjagen (25, 26, 27). Overdrijf de inname dus niet. Als je te veel sambal hebt gegeten helpt het niet om water te drinken, want capsaïcine is een in vet oplosbare stof. Een beetje volle yoghurt zal meer verlichting geven omdat het veel vet bevat.

Sambal
In de winkels zijn er vele sambals te krijgen. De populairste is de sambal oelek: versgemalen chilipepers met zout. Er zijn ook andere typen zoals sambal manis. Deze bevat gebakken chilipepers en is milder. Sambal brandal is ook gebakken, maar bevat meer chilipepers en is ietsje scherper. De laatste twee bevatten vaak ook flink wat suiker. Let bij aanschaf zeker op: in de reguliere supermarkten en toko's zijn er geen sambals zonder e-nummers te koop. Ik heb ze in ieder geval nog niet gevonden. In de biologische winkel blijken sambals plots wel zonder e-nummers mogelijk: er is dan een beetje natuurlijke azijn toegevoegd als conserveermiddel.

Zelf maken
Toen ik begin 20 was en nog studeerde, heb ik een tijdje in de thuiszorg gewerkt. Ik kwam toen bij een bejaard Oosters stel, die mij na het werken hun kookkunsten leerden. Ze leerden me onder meer om zelf sambal te maken. Je hebt dan meer controle over de smaak en ingrediënten. De basis is peper met een ui, wat knoflook, ketjap, zout en een beetje palmsuiker. Dit kun je fijnmalen met een blender of staafmixer en vervolgens bakken met een beetje water in de pan. Als je van hele hete sambal houdt, dan kun je kiezen voor Rawit of Madame Jeanette pepers. Gewone chilipepers zijn een stuk milder. In mijn nieuwe receptenboek staan ook vele recepten om snel zelf lekkere sauzen zonder e-nummers te maken. In een handomdraai maak je zelf pindasaus, knoflooksaus, mayonaise, ketchup of een pittige chilisaus.

Laatste kans
Deze week is je laatste kans om mijn nieuwe boek De receptenwijzer met deze korting te bestellen. Het boek zal op 19 november bij ons binnenkomen en is tot 31 oktober te bestellen met € 10,- korting en gratis verzending, gebruik hiervoor de code receptenwijzer123. Het boek telt meer dan 120 recepten en vele wijzers waardoor je gezonde kruidenmixen, dressing en weekmenu's kunt samenstellen. Er zit zelfs een tweede boek bij, waarmee je een volwaardig diner kunt samenstellen aan de hand van je smaak en behoeftes. Klik hier voor meer informatie.

Zonnige en gezonde groet,

Juglen Zwaan

aHealthylife.nl

P.S. Ralph Moorman komt weer bij ons in Soest spreken. Op zondagmiddag 11 november komt hij je alles vertellen over de hormoonbalans bij vrouwen. Je mag hem het hemd van het lijf vragen. Klik hier om je aan te melden of voor meer informatie.

P.P.S. Op 17 en 18 november staan wij dit jaar op de Internationale Therapeutenbeurs in Houten. Deze beurs kan voor zowel professionals als mensen met interesse in natuurlijke gezondheid van grote waarde zijn. Er staan meer dan 240 standhouders. Het unieke aan deze beurs is dat er aandacht wordt besteed aan fysieke, sociale, emotionele en spirituele gezondheid. Normaal is de entree € 12,-, maar via aHealthylife is de entree slechts € 5,-. Klik hier voor meer informatie of om je aan te melden:

Laatste artikelen aHealthylife21 gezonde koolhydraatarme groentenWerkt Oscillococcinum tegen griep? Een objectieve beoordeling
Alles wat je moet weten over micronutriënten
Afvallen: wat is de beste verhouding tussen macronutriënten9 voedingsmiddelen die vaak voedselvergiftiging veroorzakenFibromyalgie en voeding: wat kun je zelf doen?
8 goede redenen om kikkererwten te eten

Nieuw in de aHealthylife WebwinkelKeramische airfryer (25% korting met code Multifry25)Zerowater waterfilterRalph Moorman gezondheidsbox (75% korting)ConcenTrace mineralenoplossingZwarte tandpasta op basis van actieve kool
De voedingswijzer door Juglen ZwaanGeconcentreerde waterkefir
Natuurlijke deodorant voor mannen

Supplementen top 3
100% natuurlijke multi
EPA + DHA omega 3 Algenolie
Biologische magnesium

Laatste interviews Gezondheidsnieuwsradio
Lianne Maan geeft info over kruiden die ontstekingsremmend werken
Wouter de Jong over het gezond houden van je mond (voorkomen cariës)
Trudy Vlot over de aanpak van hardnekkige slaapproblemen
Juglen Zwaan bespreekt of Echinacea echt werkt tegen verkoudheid
Voorkom veroudering van je immuunsysteem - Pim Christiaans legt uit hoeFranca van Dalen (gezondheidsnet) presenteert het gezondheidsnieuws

Voorverkoop van start:

De receptenwijzer door Juglen Zwaan

Het derde boek van Juglen Zwaan bestaande uit een combiset van twee boeken: De receptenwijzer op groot A4 formaat en De maaltijdwijzer. Alle recepten zijn vrij van koemelk, gluten, E-nummers en geraffineerde suiker.

Het boek telt ruim 340 pagina's en er staan meer dan 120 recepten in voor variatie in: ontbijt, lunch, diner, toetjes, tussendoortjes, salades, sauzen, groentespreads, broodbeleg, sappen, ijsjes, dranken, smoothies en dressings.

Klik hier voor een digitaal inkijk-exemplaar.

Dit boek bevat:

Meer dan 120 kant-en-klare (glutenvrije) recepten om meer variatie in je voedingspatroon aan te brengen, ingedeeld in ontbijt, lunch, diner, dessert, tussendoortjes, soepen, salades, smoothies, juices, groentespreads, sauzen, dranken en ijs;
Betaalbare recepten die in minder dan 20 minuten zijn te maken;
Honderden tips voor gezondere keuzen;
Uitgeschreven weekmenu's voor mensen die een specifiek dieet volgen zoals glutenvrij, low-carb, veganistisch, en mediterraan;
Recepten voor kruidenmixen om E-nummervrij te kunnen koken;
Een uitgewerkte lijst met tips voor vervanging van ongezonde voeding door gezonde voeding;
Recepten voor dressings die je gezondheid verder helpen in plaats van tegenwerken;
Een uiteenzetting over welke voedingsmiddelen er in de basis thuishoren in de gezonde keuken;
Uitleg over welke materialen een plek verdienen in de gezonde keuken, inclusief aankooptips;
Een bonus met fermentatierecepten en een handleiding kiemen kweken.

De maaltijdwijzer
Bij dit boek hoort een aparte bijlage De maaltijdwijzer. Dit is een los boek waarmee een eigen, gezond en gebalanceerd menu op maat is samen te stellen. Met De maaltijdwijzer kies je eenvoudig op basis van koolhydraten, eiwitten en groenten je maaltijd. Hierdoor zijn er duizenden variaties te maken. Nog niet eerder is er een boek verschenen waarmee zoveel maaltijden samengesteld kunnen worden.

Met de code receptenwijzer123 krijg je t/m 31 oktober € 10,- korting en rekenen we geen verzendkosten! Klik hier voor meer informatie of om het boek te bestellen.

Spreuk van de weekJe kunt niet veranderen wat al heeft plaatsgevonden. Verspil geen tijd aan wat ongewenst was. Leer ervan, laat los en ga verder.